Oud-premier Yves Leterme zei recent in deze krant dat de deelname van CD&V aan de Vivaldi-coalitie pas zinvol was als een christendemocraat de leiding van de regering kreeg toegewezen. Dat zou een garantie zijn voor de eigen accenten.
Welke accenten, meneer Leterme? Die van de militarist Pieter De Crem? Het verpakte Vlaamse gehuchtennationalisme van Hilde Crevits? De wanhoop van hervormer Sammy Mahdi? Of de pleinvrees van voorzitter Joachim Coens? En daar tussenin het gekonkel en gekronkel van Koen Geens. Er is geen Vlaamse christendemocratie meer, er zijn alleen nog splinters. Wel nog met de machtshonger van de oude staatspartij.
Alles is dubbel aan CD&V. De bewondering voor de moeder des vaderlands Angela Merkel. De draaikonterij met de Hongaarse fascisten van Victor Orbán. De gordel van smaragd rond onderzeeër Stockman van de Broeders van Liefde. Ze zijn de stem van het patronaat en soms ontwaakt een toefje syndicalisme. Niets is eenduidig, alles heeft een dubbele bodem.
Moet je op zo’n partij wachten voor de vorming van een regering? Ik dacht het niet. Het eindigt in wachten op Godot. Want de moed van een autonoom standpunt ontbreekt.
Met Joachim Coens kwam een nieuwe voorzitter. Hij beloofde hervormingen en verjonging. De ex-havenbaron heeft nog geen steen verlegd in de politieke vijver. Hij schurkt nu eens tegen fundamentalist Koen Geens aan, dan tegen Voka. Zijn overtuiging is van bamboeriet. De christendemocratie is onder zijn bewind stilstaand water. Het liefst zou hij opgaan in N-VA: holle retoriek, simpele oplossingen. Coens en Crevits zijn verdoken separatisten die de staat niet meer willen dragen. Van het kerstprogramma van de CVP hebben ze kennelijk nog nooit gehoord. Ze leuteren over personalisme en solidariteit, maar veel meer dan pannenkoeken bakken stelt het niet voor. Wel met slagroom.
CD&V laat zich graag smeken, dat is een restant van de oude machtscultuur. De sprong naar Vivaldi is er uiteindelijk toch gekomen omdat alleen met macht de interne tegenstellingen kunnen verdoezeld worden. Uiteindelijk is de voorwaardelijke toezegging van CD&V een daad van zelfbediening.
Wat ze echt menen, kom je altijd te laat te weten. Er is geen ideologisch houvast, geen supplément d’âme als wervend kapitaal. Alles staat in het teken van de macht. Van oudsher een machtspartij, nietwaar? Dat ze daarbij van ethische dilemma’s een vetorecht willen maken is de wansmaak voorbij. Het bewijst dat hun gewetensnood een dood gewicht is.
Tijdens de coronacrisis kwam de hooggezetenheid van de macht pijnlijk tot uiting. Minister van Welzijn Wouter Beke richtte een puinhoop aan. In de woon-zorgcentra stierven de mensen aan de lopende band. Van het preventiebeleid klopte niets, zelfs de mondmaskertjes niet. Mevrouw Beke schreef nog een briefje over de onrechtvaardige behandeling van haar man, maar de mensen bleven sterven. Een beetje minister neemt dan ontslag. Wouter Beke bleef stoïcijns zitten achter het schild van zijn de partij.
In alle partijen is het vandaag kommer en kwel. Maar de programmatische en ethische leegloop van de christendemocratie is dramatisch. CD&V staat voor een leeg huis met lege kamers. De partij is in niets nog richtinggevend. Met de staatshervorming waggelt ze achter N-VA aan. In budgettaire orthodoxie volgen ze de liberalen. De ende dag krijgt de vakbond het woord, de volgende dag mag de middenstand spreken. Het grootkapitaal doet ook mee, maar in stilte.
De oude CVP had een buitenlandse agenda. Ontwikkelingssamenwerking, de NAVO en Europa kregen veel aandacht. Ook dat is weggevallen onder Coens. Vandaag is CD&V een gehuchtenpartij met tombola’s. Zonder machtsfactor Angela Merkel zou ze nauwelijks aan bod komen in Europese cenakels.
Terwijl de christendemocraten een traditie hadden in internationale vraagstukken. Met de Harmeldoctrine, met Leo Tindemans als Mister Europe, met een briljante diplomatie die het land groter maakte dan het was. Vandaag is er zelfs geen ambitie meer voor een vingertje in de wereld. Het verlies van Jean-Luc Dehaene als groot-Europeaan is onherstelbaar.
CD&V heeft de aansluiting met de jeugd gemist. Daarin is ze niet de enige, maar wel de meest luie. Er is geen bevlogenheid om jonge generaties te veroveren met een boodschap van hoop. Zolang het winkeltje draait is er niets aan de hand. Het cynisme van de macht blijft heersen ook al is het nu macht in blik.
Vernederend was de aanblik van de partij als aanhangwagentje van N-VA. CD&V komt nog zelden met een eigen standpunt dat niet vooraf afgetoetst is aan de mening van Bart De Wever. Hilde Crevits is de kampioene van het karteldenken. Uiteraard ter bescherming van haar eigen ministerportefeuille.
Oude christendemocraten zien alleen nog een partij zonder zelfrespect. Voor een staatspartij die vele jaren de grootste van het land was, is dat een genocide.
