Doorgaan naar hoofdcontent
Wat zijn de belangrijkste politieke filosofen van het libertarisme ?
Voorlopers van het moderne libertarisme zijn bv. John Locke, Herbert Spencer en Adam Smith. De twintigste eeuw kent een groot aantal politieke filosofen die op een of andere wijze het libertarisme zijn toegedaan. Een aantal belangrijke namen zijn:
- Murray Rothbard
Murray Rothbard is wellicht de grondlegger van het moderne anarchistische libertarisme en tevens persoonlijk betrokken geweest bij de libertarische beweging in de VS. Het werk van Rothbard staat in de traditie van de ‘Oostenrijkse School’. Met zijn eigenzinnige benadering formuleerde Rothbard nieuwe inzichten op het gebied van de staat, de vrije markt, collectieve goederen, centrale banken en belastingen. Zo kwam hij tot een anarchistische variant van het libertarisme waarin elke vorm van belastingheffing niet legitiem en een vorm van diefstal is. De traditionele taken van de klassiek-liberale staat kunnen volgens Rothbard het beste worden verricht door de markt. Een filosofische onderbouwing hiervan is te vinden in zijn werk, ‘The Ethics of Liberty’. Een bekende (toegankelijke) inleiding in het libertarisme van zijn hand is ‘For a new Liberty’. Murray Rothbard heeft een grote hoeveelheid geschriften geschreven.
- Ayn Rand
Ayn Rand is wellicht de populairste spreekbuis van de libertarische levensvisie. Haar romans hebben de harten van vele libertariers veroverd. Haar geschriften worden gekenmerkt door een vaak felle en emotionele betoogtrand. Centraal uitgangspunt in haar werken is dat het laissez faire kapitalisme de enige verdedigbare maatschappij is voor vrije rationele personen. Een belangrijke verdienste van Ayn Rand is dat zij gepoogd heeft een morele fundering aan de vrije markt en de minimale staat te geven. Anarchistische varianten van het libertarisme wees zij echter fel van de hand. Haar belangrijkste filosofische werken zijn ‘The Virtue of Selfishness’ en ‘Capitalism, the unknown Ideal’. Haar belangrijkste en beroemdste roman is ‘Atlas Shrugged’.
- Robert Nozick
Robert Nozick is auteur van het bekende politiek-filosofische werk, ‘Anarchy, State & Utopia’. In dit werk zet Nozick uiteen waarom de minimale staat de meest extensieve staat is die verdedigbaar is op basis van individuele (negatieve) vrijheidsrechten. Baanbrekend werden zijn kritieken op herverdelingstheorien en verdedigingen van de verzorgingsstaat, zoals die van de poltieke filosoof John Rawls. Verder heeft Nozick nog een aantal artikelen geschreven over Ayn Rand, de ‘Oostenrijkse School’ en de vrije markt.
- David Friedman
David Friedman is de zoon van de (gematigd) libertarische Nobelprijswinnaar en ‘monetarist’ Milton Friedman. Hoewel David Friedman vele artikelen over het economie en het libertarisme heeft geschreven is hij vooral bekend om zijn boek ‘The Machinery of Freedom’, een utilitaristische verdediging van het anarchistische libertarisme. Friedman verdedigt zijn libertarische visie op grond van de opvatting dat een libertarische maatschappij de grootste welvaart en efficientie voortbrengt. David Friedman staat skeptisch maar niet afwijzend ten opzichte van natuurrechtelijke funderingen van het libertarisme. Net als Murray Rothbard is David Friedman actief in de libertarische beweging.
- Jan Narveson
Jan Narveson heeft een baanbrekend boek geschreven, ‘The Libertarian Idea’, waarin hij op basis van de sociaal-contract theorie van David Gauthier een filosofische onderbouwing poogt te geven van de libertarische positie zoals die door Robert Nozick is geformuleerd. Zijn boek is tevens van belang omdat Narveson er in slaagt veel kritieken op het libertarisme te weerleggen. Met name de hoofdstukken over (negatieve) vrijheid en eigendom zijn van hoog niveau. Narveson heeft meerdere bijdragen gelevert aan libertarische uitgaven.