Links is zwaar in de minderheid in Vlaanderen. Al sinds de invoering van het enkelvoudig stemrecht na WO I haalt links in al zijn oude vormen en gedachten opgeteld amper een dik kwart van de Vlaamse kiezer. Als een linkse partij verkiezingen wint, is dat altijd ten koste van andere linkse partijen. Maar het linkse blok als geheel wint niet.
Bij de dioxineverkiezingen van 1999 haalde Groen met 11,6% nooit meer stemmen. Maar dat ging ten koste van de socialisten. Bij de volgende verkiezingen in 2003 kwam de sp.a op een climax van 24%. ‘Steve is God’, titelde De Morgen triomfantelijk. Maar de groenen zakten tegelijk onder de kiesdrempel. Ook de doorbraak van de communistische PVDA in 2019 ging ten koste van de SP.A en leidde zoals altijd tot een min of meer even kleine linkerzijde in Vlaanderen met amper 26%. De inzet voor linkse partijen in Vlaanderen is enkel tactisch: het leiderschap op links veroveren. Daarvoor moeten ze andere linkse partijen kannibaliseren. Hoe komt dat?
Linkse dwergen op de schouders van Waalse reuzen
De strategische winst ligt voor elke linkse partij elders. Meer bepaald in Wallonië. Dat is het spiegelbeeld van Vlaanderen. Daar haalt links immers sinds WO I een meerderheid. Dat verklaart ook meteen de innige liefde van Groen voor Ecolo. Conner Rousseau gaat zijn hele partij zelfs huisvesten bij de schoonmoeders op het PS-hoofdkwartier. De linkerzijde in Vlaanderen moet daarom gehoorzamen als de Waalse heren dat wensen. Daardoor moet ze fundamenteel tegen de belangen van de eigen Vlaamse bevolking kiezen. Daardoor is ook de sociologie van de linkse stem in Vlaanderen fundamenteel gewijzigd.
Vlaamse arbeiders die de Vooruit opgebouwd hebben stemmen al lang niet meer socialist, maar ondertussen Vlaams-nationalist. Elke poging om dat historische electoraat terug te winnen botst altijd op het verraad van de sociaaldemocraat. Conner Rousseau trok zijn standpunt over een hoofddoekenverbod sneller in dan de kranten erover konden berichten. In de nipte tactische strijd om het leiderschap op links in Vlaanderen kan hij het zich niet permitteren allochtoon electoraat te verliezen. PVDA met de BLM-betoging en Groen met praktijktesten sprongen meteen in het gat. Als het erop aankomt, liggen de prioriteiten van links bij een allochtone agenda, en tegen de belangen van de Vlaamse werkende klasse.
Quid CD&V?
De echte machtsverschuivingen in Vlaanderen gebeuren immers aan de rechterzijde. Daar zit al evenzeer sinds WO I zowat driekwart van de Vlaamse kiezer. Centraal hier is de Vlaamse christendemocratie die decennia de dominante politieke macht was. In 1978 haalde Leo Tindemans nog 45% van de stemmen, bij de laatste verkiezing bleken zijn opvolgers daar maar liefst twee op de drie kiezers van toen kwijt te zijn gespeeld. En de bodem is nog niet bereikt. De Vlaamse christendemocratie flirt in de peilingen met de irrelevantie op de grens van 10%. De verzuiling bestaat enkel nog in de structuren, niet langer in de hoofden en al zeker niet in de harten van de mensen.
Ooit was de CVP de emanatie van de grondstroom in Vlaanderen. Niet revolutionair, maar conservatief. Ondernemend maar sociaal verantwoordelijk. Vlaamsbewust… maar met mate. In de psychologie van vele lokale CD&V-bestuurders zijn ze dat nog steeds gezien hun relatieve sterkte op dit niveau. Maar als het niet over de spreekwoordelijke straatstenen gaat, dan kiest de Vlaming massaal voor andere, duidelijk Vlaamse en rechtse partijen. Tegenover de 45% van Tindemans in 1978 haalden Volksunie en Vlaams Belang samen met moeite 15%. Nu zijn de rollen precies omgekeerd. De kiezer heeft de christendemocratie niet verlaten, de CD&V heeft de Vlaamse kiezer verlaten.
CD&V en VLD betalen de prijs van het cordon
Het cordon sanitaire werd voor links eind jaren ‘80 opgelegd, zogenaamd om de democratie te beschermen tegen het Vlaams Belang. Gezien de duurzame opgang van Vlaams Belang is dit compleet gefaald. Maar daar draaide dat cordon sanitaire natuurlijk helemaal niet over. Het ging wel over het verdelen van de rechts-Vlaamse meerderheid vanuit een eigen linkse machtslogica. Links betaalt immers de prijs niet voor het manipuleren van de Vlaamse democratie. De gewone Vlamingen betalen de financiële prijs met steeds hogere staatsschulden en belastingen om Waalse putten te vullen en de maatschappelijke prijs met steeds meer vervreemding en verlies van identiteit. De Vlaming op zijn beurt vertaalt dat door de partijen CD&V en Open Vld af te straffen. Beide partijen zijn ondertussen in een existentiële crisis terechtgekomen door zich te onderwerpen aan deze linkse cordon-strategie.
Zelfmoord van de traditionele partijen
Het ongenoegen borrelt ondertussen op bij de basis. Kamerlid Hendrik Bogaert stelde onlangs het duidelijk inhoudelijk oneens te zijn met Vlaams Belang, maar niet langer het cordon sanitaire te willen handhaven. Zo worden immers kiezers genegeerd, uitgesloten en functioneert de normale werking van onze democratie niet volgens Bogaert. Ook met Vlaams Belang moet een compromis mogelijk zijn vond hij.
Pacificatiedemocratie is de wijze waarop men, ondanks grote verschillen, er toch in slaagt consensus middels compromis te vinden. Het behoort tot het DNA van de Vlaamse christendemocratie. Partijvoorzitter Joachim Coens reageerde echter scherp door elke dialoog te weigeren, en elk compromis met Vlaams Belang op voorhand af te wijzen. Elke letter van wat het Vlaams Belang voorstelt namens 800,000 Vlaamse burgers is volgens hem dus per definitie 100% tegengesteld aan wat de CD&V daar over denkt. Hetzelfde geluid konden we bij zijn kersverse liberale collega Egbert Lachaert horen.
CD&V en Open Vld geven daarmee blijk van een vreemdsoortig extremisme waarbij hun voormalige kiezers afgeschilderd worden als totale onmensen, complete onwetenden, of alleszins burgers waar op geen enkele wijze ook maar enige rekening mee moet gehouden worden. Uit tal van onderzoeken blijkt dat de Vlamingen dat cordon sanitaire moe zijn, het Maar de partijtop luistert niet. En dus loopt die kiezer weg.
Laat de zon opkomen in Vlaanderen
Politici moeten het niet eens zijn met elkaar om toch verschillen te overbruggen en een eerbaar compromis te kunnen sluiten. Want hun functie is het algemeen belang dienen. ‘Zelfs als Vlaams Belang de zon kan doen opgaan, zou ik nog niet meestemmen’ snauwde Bart De Wever Tom Van Grieken toe in hun eerste duel op de Zevende Dag in 2015. Het is hem slecht bevallen. Omdat de grondstroom in Vlaanderen centrumrechts is, en die heeft geen boodschap aan het arrogante extremisme van het cordon sanitaire. De Wever luisterde naar de Vlaamse kiezer, en knoopte volwassen onderhandelingen met het VB aan. CD&V en Open Vld negeerden de kiezer nogmaals. Mogelijks voor de laatste keer.
In 2024 staan immers zowel Vlaamse als lokale verkiezingen op de agenda. In elke peiling sinds 2019 is Vlaams Belang de grootste partij en is er bovendien een meerderheid met N-VA in het Vlaams Parlement. Voor het eerst in de geschiedenis zijn alle traditionele partij dan overbodig om een coalitie te vormen. Een machtspartij zonder macht is nutteloos en gedoemd, zo weet CD&V sinds paarsgroen. Lokale besturen vormen nog steeds de ruggengraat van de traditionele machtspartijen. Bovendien is het goed mogelijk dat de lokale verkiezingen van 2024 danig beïnvloed zullen worden door de Vlaamse verkiezingen enkele maanden ervoor. Als Coens en Lachaert blijven weigeren om de zon in Vlaanderen te doen opgaan, zullen ze de laatste zijn om het licht uit te doen in hun partij.
