Voor de nieuwe Koninklijke onderhandelaar Egbert Lachaert (Open Vld) dreigt het alles of niets te worden. Zijn partijbureau wordt, op enkelen na, bijna volledig bevolkt door de progressieve stedelijke fractie van Open Vld. Mede onder druk daarvan kiest Lachaert beslist voor paars-groen. Een coalitie van liberalen, groenen en socialisten, eventueel aangevuld met Défi en/of cdH. Maar dus zonder CD&V.
Dreigen met nieuwe verkiezingen
Het ijzig korte gesprek tussen Lachaert en De Wever — dat bijna volledig gelekt werd — is hier getuige van. Hierin klonk klaar en duidelijk het dreigement van De Wever. Indien Lachaert doorgaat met zijn huidige piste, zal de N-VA voluit voor nieuwe verkiezingen gaan. Een uitspraak gesteund door het partijbestuur van N-VA.
Ook Paul Magnette (PS) deed zulke uitspraken tijdens een Facebook-live-sessie. Als de gesprekken op niets uitlopen, moet Lachaert niet rekenen op steun van de PS bij de komende vertrouwensstemming van de regering-Wilmès op 17 september. Nieuwe verkiezingen zijn dan de logica zelve volgens de Parti Socialiste. Indien de twee grootste partijen de huidige voorstanders van nieuwe verkiezingen aanvullen (Vlaams Belang en PVDA), dan is een meerderheid snel gevonden. Conclusie: Het is nu of nooit voor Lachaert.
Exit Open Vld in Vlaanderen?
Open VLD hoopt op lange termijn te scoren met het premierschap. Alexander De Croo wordt daarbij vaak genoemd. In ruil voor dat premierschap zal Open Vld bereid zijn zeer ver te gaan voor een akkoord. Hun voorzitter werd met een rechts-liberaal programma verkozen, maar lijkt dat nu allemaal door het raam te gooien. De liberale kiezer is dat niet vergeten.
Mogelijk belangrijker zijn de gevolgen van een paars-groene coalitie voor het Vlaamse niveau. CD&V heeft al meermaals laten weten dat voor hen het Vlaamse niveau primeert. Zo liet partijvoorzitter Joachim Coens in Het Nieuwsblad weten dat hij past voor een progressieve belgicistische coalitie.
Hoe zou de situatie dan evolueren op Vlaams niveau? Er is een scenario dat nog niet verschenen is in de media. Toch is het niet onwaarschijnlijk. Een scenario, namelijk, met gedoogsteun van Vlaams Belang. Open Vld zou op Vlaams niveau onherroepelijk naar de oppositiebanken verbannen worden voor haar federaal ‘verraad’. Maar wie vult dan de Vlaamse coalitie aan? Aangezien Groen en sp.a meedoen bij paars-groen, blijft er maar één optie over: Vlaams Belang. CD&V en N-VA zouden dan samen een minderheidsregering vormen met steun van Vlaams Belang en de liberale ministerposten onder elkaar verdelen.
Politieke moed
Een moeilijke beslissing, zeker voor de ACV-vleugel van CD&V. Maar Vlaams Belang heeft ook standpunten in de aanbieding. In ruil voor het verwezenlijken van enkele economisch linkse thema’s van Vlaams Belang kan de kritiek uit die hoek gepareerd worden. Bovendien zijn de meest controversiële standpunten van Vlaams Belang bij andere partijen vooral op het federale niveau te vinden. Joachim Coens heeft inzake de controverse rond een nieuwe abortuswet al aangetoond dat hij de nodige politieke moed kan tonen om doortastend op te treden.
Ook voor N-VA zit er wat in. Zij kunnen eindelijk verlost worden van de aanhoudende kritiek dat hun eerdere regeringsonderhandelingen met Vlaams Belang onoprecht waren. Ook Vlaams Belang wint, uiteraard. Zij zouden voor het eerst mogen meeregeren, al zij het indirect. Vlaams Belang is al langer bezig meer legitiem over te komen, zeker op het Vlaamse niveau. Een weg ingeslagen door voorzitter Tom Van Grieken. Dat heeft zich vertaald in onder meer regeringsonderhandelingen met de N-VA en een uitnodiging bij de koning. Gedoogsteun geven is het ideale opstapje naar volledige regeringsdeelname in 2024.
Droomscenario Vlaams-nationalisten
Misschien wel het belangrijkste punt van deze Vlaamse coalitie is dat ze lijnrecht tegenover de ‘paars-groene’ federale overheid staat. Het gedroomde scenario van elke Vlaams-nationalist die bewijs wil voor het falen van België. De federale regering zal slechts een minderheid van de Vlamingen vertegenwoordigen. En met zoveel verschillende partijen kan ze onmogelijk een stabiel en krachtdadig beleid voeren.
Bovenstaand scenario is een mogelijke, maar nog niet verkende piste. Of het dit ook zal worden, zal de toekomst uitwijzen. Het zal ook afhangen van de politieke wil en durf van de verschillende partijvoorzitters. Maar één zaak staat vast. De huidige regeringscrisis heeft bewezen dat België politiek compleet gefaald heeft en dringend hervormd dient te worden
