27 januari 2020 - Interview met Volker Seitz over zijn boek Africa is Arm Ruled of How You Can Really Africa .
Volker Seitz werkte van 1965 tot 2008 in verschillende functies voor het Duitse ministerie van buitenlandse zaken, meest recentelijk als ambassadeur in Kameroen, de Centraal-Afrikaanse Republiek en Equatoriaal-Guinea, gevestigd in Yaoundé. Hij behoort tot de initiatiefgroep van de Bonn Call for Reform of Development Aid en is de auteur van de bestseller "Afrika wordt slecht bestuurd". De bijgewerkte en uitgebreide paperback-editie werd gepubliceerd in september 2018. Twee extra edities volgden in 2019. Volker Seitz publiceert regelmatig over ontwikkelingssamenwerking met Afrika en geeft lezingen.
*****
Meneer Seitz, in uw boek "Afrika wordt slecht bestuurd" maakt u een uiterst ontnuchterende beoordeling van klassieke ontwikkelingshulp. De vele miljarden die jaar na jaar naar Afrika stromen zijn verkeerd geïnvesteerd en contraproductief, om het bot te zeggen ...
Volker Seitz
Met mijn boek wil ik je informeren over de blokkade van gedachte en discussie die is ingesteld in naam van het goede en die elke vrije samenleving en wetenschap tart. Onze ontwikkelingshulp is gebaseerd op de misvatting dat economische en sociale vooruitgang mogelijk is zonder politieke ontwikkeling. Onze ontwikkelingswerkers blijven alleen een welzijnsmentaliteit creëren onder Afrikaanse politici. Ze zien geen noodzaak om zelf te handelen, want er is altijd iemand in Berlijn, Brussel of elders in Europa die dit voor hen doet. En hulpverleners die van hulp leven, hebben er geen belang bij zichzelf overbodig te maken. Hulp is een bedrijf geworden en organisaties zijn zeer terughoudend om zichzelf in de nabije toekomst af te schaffen.
De valkuil waarin Afrika zit, is onverantwoordelijke regeringen, schrijft u. Ze geven niet om mensenlevens en doen alleen zaken in hun eigen zakken en die van hun volgelingen. Dit is een zware lading ...
In 17 jaar in Afrika heb ik gezien dat de Afrikaanse landen die de meeste ontwikkelingshulp ontvangen het minst tegen armoede werken. Hulp is een van de belangrijkste instrumenten die corrupte en incompetente regimes aan de macht houden in Afrika. Waarom vraagt niemand aan de leiders van Afrika waarom ze geen verantwoordelijkheid voor hun volk kunnen nemen? Veel Afrikaanse autocraten maken het gewoon niet uit of hun burgers in zee verdrinken, zei de Keniaanse publicist Koigi Wamwere. "Ze zijn niet geïnteresseerd in het algemeen belang, noch in het verbeteren van de levensomstandigheden van hun burgers, ze willen gewoon zichzelf verrijken", voegde de ex-minister toe, die 11 jaar in de gevangenis in Kenia doorbracht vanwege zijn kritische overtuigingen.
De autocraten, die hun mandaat niet als een tijdelijk mandaat, maar als een levenswerk zien, geloven blijkbaar dat het negeren van de situatie in hun land kan worden afgeschaft. De Afrikaanse Unie moet omgaan met de omstandigheden waardoor mensen naar de Middellandse Zee vluchten. Dan zouden ze echter moeten praten over het flagrante gebrek aan vooruitzichten en hoop voor veel van de jongeren die bijna overal in Afrika worden vertraagd, en ontdekken dat de heersende klassen in Afrika hun landen slecht besturen en geen beleid opstellen dat voldoet aan de essentiële behoeften van velen Mensen zijn genoeg.
Is Isabel dos Santos, de dochter van de oude president van Angola die momenteel in de krantenkoppen staat, geen geïsoleerd geval?
Het Britse bureau voor statistieken "Africa Ranking" creëerde een lijst van de acht rijkste presidenten / koningen in Afrika in 2016: José Eduardo dos Santos, nu ex-president van Angola ($ 20 miljard aan activa); Mohammed VI van Marokko (2,1 miljard); Teodoro Obiang Nguema Mbasogo, Equatoriaal-Guinea (600 miljoen), Uhuru Kenyatta, Kenia (500 miljoen), Paul Biya, Kameroen (200 miljoen); Mswati III van Swaziland [omgedoopt tot Eswatini Kingdom in 2018] (200 miljoen); Idriss Déby, Tsjaad (50 miljoen) en wijlen Robert Mugabe, Zimbabwe (10 miljoen). Ik vermoed dat de schattingen in miljoenen, vooral voor Mugabe, te laag zijn geweest.
Het is verheugend dat de opkomst van Isabel dos Santos tot de rijkste vrouw in Afrika, die nauw verwant is met de politiek van de vader, nu de krantenkoppen heeft gehaald. Vanuit Duits perspectief zou het ook tijd zijn voor de rol van de SPD-politicus en president van de Deutsche Bundesbank (1999 - 2004), Ernst Welteke in Banco Kwanza Invest (voorheen Banco Quantum Capital) in Angola en de connecties met de dos Santos-clan, die 37 jaar lang de politiek domineerde. Welteke is sinds 2008 lid van de raad van bestuur van deze bank. Voor het eerst op 24 januari 2020 ging de FAZ in op de ondoorzichtige rol van Welteke. Welteke ontkent alle aantijgingen terwijl hij de zoon van de voormalige president verdedigt.
De bank is opgericht door José Filomeno de Sousa dos Santos, een zoon van de voormalige president José Eduardo dos Santos. Hij staat terecht voor corruptie en het witwassen van geld.
In hoeverre profiteren Afrikaanse regeringen van de koloniale tijd en welke rol speelt de geschiedenis in de donorlanden?
Afrikaanse politici, vaak ondersteund door de Duitse ethiek van ethiek, schrijven de ellende in hun landen uitsluitend toe aan de koloniale periode om slachtoffers af te leiden van hun eigen falen. De oudere Kameroenese bevolking uit de Duitse koloniale periode (1884 tot 1916) heeft daarentegen een vrij ongedifferentieerd, maar zeer positief beeld. De korte Duitse koloniale geschiedenis was geen onschadelijk intermezzo. Maar in vier jaar in Kameroen heb ik vaak mensen ontmoet die zich graag herinneren - vermoedelijk uit familie horen zeggen - de autoritaire orde van het koloniale tijdperk omdat het tenminste de schijn van gerechtigheid wekte. De lelijke kant van het dagelijkse kolonialisme met zijn raciale discriminatie,
Duitse politici vinden het moeilijk om fouten in zogenaamde ontwikkelingshulp toe te geven en de noodrem in te schakelen. Dit is waarschijnlijk te wijten aan het feit dat alle hulporganisaties op winstgevende wijze ons schuldig geweten beheren. De marketing van armoede is een bedrijf waarvan de vermeende helpers zelf het meest profiteren. Als opnieuw wordt onthuld dat 'hulp' in de zakken van de rijken stroomt, zullen er vocale protesten zijn, niet tegen de voorwaarden, maar tegen hun onthulling, die wordt gezien als munitie voor bezuinigingen op het budget voor ontwikkelingshulp.
Zijn er uitzonderingen in Afrika die als model kunnen dienen, en hoe verschillen deze landen?
In duurzame zin zijn maar weinig van de 55 Afrikaanse landen merkbaar. Maar er zijn enkele landen die modelstaten kunnen worden genoemd. Het zijn staten die allemaal hun eigen manier hebben gevonden om met de problemen van armoede en politieke en economische instabiliteit om te gaan. Het modelland van Botswana is waarschijnlijk het beste voorbeeld. Het zogenaamde "Zwitserland van Afrika" is niet afhankelijk van ontwikkelingshulp. Niemand daar wil het land verlaten voor Europa.
Als u op zoek bent naar een ander succesverhaal op het continent, kunt u Rwanda niet vermijden. Rwanda is verre van het cliché van het hopeloze continent. Het werd een uitstekend voorbeeld van een lopend land, een zeldzame lichtpunt. Goed bestuur heeft zijn vruchten afgeworpen ten voordele van de bevolking. De economie van de jonge natie bloeit en de levensverwachting is in de afgelopen twee decennia verdubbeld. Het aandeel van de bevolking dat onder de armoedegrens leeft, is in vijf jaar tijd met twaalf procentpunten teruggebracht tot 45 procent. De kwaliteit van leven is gestegen, dus mensen die willen emigreren zijn zeldzaam.
Een verademing waait ook in het op één na dichtstbevolkte land van het continent. Ethiopië is een van de armste en minst ontwikkelde landen ter wereld. Tussen 2004 en 2016 kende het land een gemiddelde groei van meer dan tien procent. Dit is de hoogste economische groei in Afrika bezuiden de Sahara. En dit zonder de export van grondstoffen zoals olie of mineralen. De reden was hoge investeringen in infrastructuuruitbreiding en landbouw. Het onderwijssysteem van Ethiopië heeft zich de afgelopen jaren aanzienlijk ontwikkeld. Het aantal inschrijvingen op scholen is sinds de jaren 2000 meer dan verdubbeld.
Abiy Ahmed is sinds begin april 2018 premier van Ethiopië. Hoewel hij uit het apparaat van het voormalige regime komt, zorgt de jonge premier voor een nieuwe openheid, wekt hoge verwachtingen en heeft ook vrede gesloten met de aartsvijand Eritrea. Hiervoor ontving hij in 2019 de Nobelprijs voor de vrede.
Het nieuwe positieve imago van het land, de onverwachte politieke onrust en de aangrijpende rol van de regering van Abiy Ahmed worden geëerd in internationale betrekkingen. De verzoening met de buurman en de vele positieve veranderingen kunnen een model worden voor andere Afrikaanse landen.
Ze pleiten ervoor dat ontwikkelingsbeleid onderdeel wordt van het buitenlands beleid. Leg dit uit en wat wilt u ermee bereiken?
We hebben een algemene politieke doelstelling nodig en daarom een integratie van de BMZ in het federale ministerie van Buitenlandse Zaken. De competentie van de ontwikkelingsexperts moet worden verplaatst naar de ambassades. De huidige indeling in twee verschillende ministeries - AA en BMZ - is in wezen kunstmatig en leidt tot een ruzie met competenties. De Franse regering heeft, net als alle grote donoren, deze stap terug gezet in 1998, waardoor een betere coördinatie werd gecreëerd in plaats van het onuitsprekelijke denken over verantwoordelijkheid. Naar mijn ervaring is het argument dat het ontwikkelingsbeleid op deze manier wordt uitgebuit in termen van buitenlands beleid en buitenlandse handel niet geldig.
Wilt u voor zover mogelijk in een interview aangeven hoe we Afrika het beste kunnen helpen?
De internationale ontwikkelingshulp is een lucratieve onderneming met een jaarlijkse omzet van $ 150 miljard. En dat is slechts het officiële bedrag. Er zijn tienduizenden professionele ontwikkelingswerkers die eeuwige hulp nodig hebben en gebruiken om de kost te verdienen. Grote organisaties hebben nog steeds moeite om voldoende betekenisvolle projecten te vinden om van de fondsen af te komen.
Veel Afrikanen zitten, ondanks miljarden dollars aan overheidssteun, nog steeds vast in analfabetisme, hebben geen schoon drinkwater en de toegang tot onderwijs en medische zorg is beperkt. In mijn boek schetste ik voorbeelden uit de gebieden onderwijs en gezondheid als voorbeelden. Dit zijn clubs die waardevolle projecten uitvoeren waarvoor de zeer benadrukte slogan "hulp voor zelfhulp" geschikt is. Omdat de mensen die worden geholpen moeten voelen dat ze hebben gedaan wat ze kunnen. Alleen dan is duurzame hulp mogelijk.
Mijn suggestie is dat van de meer dan tien miljard euro die tot nu toe jaarlijks als belastinggeld naar ontwikkelingshulp is gestroomd, het beter zou zijn om Afrikanen die hier wonen risicokapitaal te verstrekken om zelfstandig te worden in hun thuisland. De Society for International Cooperation zou terugkeerders kunnen helpen om een businessplan te ontwikkelen en de Duitse ambassade ter plaatse zou dan geleidelijk het risicokapitaal kunnen uitkeren. In het begin zijn twee sleutelposities denkbaar: de financieel directeur en de verantwoordelijke voor de inkoop. Dat zou tenminste een pilotproject waard zijn. Het kan niet erger worden dan de vorige "help".
De bevolking van Afrika zal verdubbelen tot ongeveer 2,5 miljard in 2050. De vluchtelingencrisis in 2015 had slechts een voorproefje kunnen zijn van de druk waarmee Europa zal worden geconfronteerd. Onderschatten of onderdrukken Duitse en andere politici dit probleem?
Afrika wordt geconfronteerd met een bevolkingsexplosie die onvermijdelijk zal leiden tot verdere massale migratie naar Europa, maar vooral Duitsland. De extreme bevolkingsgroei belemmert welvaartswinst op het continent. Iedereen weet dat Afrika meer in detail behandelt. De gebedswielachtige oproep voor "het bestrijden van de oorzaken" helpt niet, omdat dat zou betekenen dat de problemen van Afrika van buitenaf kunnen worden opgelost.
De boodschap is al lang verspreid over Afrika dat je in Duitsland kunt blijven - met of zonder asiel. Dus de reis is het waard. Dit beleid is ook een goudmijn voor 'mensensmokkelaars' omdat het niet de armsten zijn die de levensbedreigende reis riskeren. Georganiseerde misdaad verdient goed van illegale immigratie. Een smokkelaar kan, zoals de Frans-Beninese journalist Serge Daniel heeft bepaald, momenteel tussen de 1.000 en 8.000 euro per persoon in rekening brengen.
Veel effectiever betalen dan verdere ontwikkelingshulp zou politieke druk van Europa op autoritaire Afrikaanse regeringen zijn om ervoor te zorgen dat jongeren deze landen niet langer hoeven te verlaten.
Heel erg bedankt, meneer Seitz